فرش و قالی دستباف اصیل تبریز، کاشان و فرش قم بر اثر پا خوردن، نور و شست‌وشو زیباتر می‌شود و هیچ‌گاه چشم‌نوازی خود را از دست نمی‌دهد. اگر الیاف فرش با استفاده از مواد طبیعی رنگ شده باشد، هر چه فرش بیشتر پا بخورد و بماند، ارزش مالی و هنری بیشتری پیدا می‌کند.
در بافت فرش دستباف از الیاف طبیعی استفاده می‌شود و به همین دلیل در تابستان خنک و در زمستان گرم است. اما فرش ماشینی به خاطر مواد پلاستیکی این ویژگی را ندارد.
این را هم به یاد داشته باشید که برخی از الیاف‌های مصنوعی برای کودکان، یا افراد مبتلا به بیماری‌های مانند آسم و آلرژی، حساسیت‌زا و مضر هستند. اما الیاف طبیعی فرش دستباف هیچ گونه حساسیتی ایجاد نمی‌کنند.
علاوه بر این‌ها، فرش دستباف به دلیل استفاده از پشم، ابریشم و پنبه الکتریسیته‌ی ساکن تولید نمی‌کند.
جذابیت دیگر فرش دستباف طرح‌ها و رنگ‌های متنوع و آرامش‌بخش آن است که می‌تواند برای هر سبک و سلیقه‌ای مناسب باشد.
طرح فرش قم
بیشتر ما وقتی به قالی دستباف فکر می‌کنیم، یاد یک قالی با رنگ زمینه‌ی لاکی-قرمز می‌افتیم که یک گل بزرگ (ترنج) در وسط و ۴ بخش سه گوش پر از گل و برگ و اسلیمی (لچک) در چهار گوشه دارد.
خیلی‌ها این طرح را تکراری می‌دانند. البته همین طرح لچک و ترنج که برای ما تکراری است یکی از اصیل‌ترین طرح‌های قالی ایران است که در بازارهای جهانی کلی طرفدار دارد.
ولی خب طرح قالی ایرانی فقط لچک ترنج آن هم با زمینه‌ی لاکی نیست؛ طرح‌های زیاد دیگری هم داریم که بعضی‌هایشان در حال فراموش شدن هستند.
اگر یک قالی ریزبافت و هنری می‌خواهید که کف خانه‌اتان را مثل یک باغ گل در فصل اردیبهشت تزئین کند، می‌توانید قالی کهکشان (طرح ویژه بهرام محمدی) لچک و ترنج یا «شکارگاه» قم را بخرید.
کیفیت فرش دستباف قم
1. اطمینان از ثبات رنگ‌های فرش قم
فرش را باید از زوایای مختلف و در نور طبیعی بررسی کرد. رنگ فرش قم در جهت خواب آن، تیره‌تر از رنگ فرش در خلاف جهت خواب آن به نظر می‌رسد. در نتیجه خطوط طرح در جهت عکس خواب به شکل مشخص‌تری دیده می‌شود.
فراموش نکنید رنگ فرش باید در تمام سطح آن یکنواخت باشد. به‌ویژه در فرش‌های کف ساده، دو رنگی و اختلال رنگ نمود بیشتری پیدا می‌کند.
دقت کنید رنگ فرش به اندازه‌ی کافی غنی و کامل باشد و قسمت انتهایی پرز با رنگ سطح فرش اختلاف نداشته باشد؛ چنین اختلاف رنگی نشان می‌دهد که فرش با رنگ‌های جوهری رنگ شده است.
2. کیفیت پرزهای فرش قم
پرز فرش باید بادوام، درخشان و انعطاف‌پذیر باشد. فرش‌هایی که پرز آن‌ها نرم است، نسبت به فرش‌هایی با پرز ضخیم، دوام کمتر و تمایل بیشتری به جذب گرد و خاک دارند. پرزهای نرم همچنین به خوبی پرزهای خشن تمیز نمی‌شوند.
3. پشت فرش قم از نظر تراکم، کوبیدگی پودها و یکنواختی طرح
مهم‌ترین عاملی که در انتخاب فرش دستباف باید به آن توجه کنید بافت فرش است. برای اطمینان از کیفیت بافت بهتر است پشت فرش را بررسی کنید. با مطالعه کردن پشت فرش نکته‌هایی مثل تعداد گره‌ها، نحوه‌ی تراکم، کوبیدگی پودها و یکنواختی طرح را بهتر متوجه می‌شوید.
در مورد بافت فرش توجه داشته باشید که پود فرش‌های یک پوده هیچ‌گاه به چشم نمی‌خورد و تنها در فرش‌های دو پوده و بیشتر است که بعضا در پشت فرش امتداد پودها دیده می‌شوند. همچنین وقتی ردیف‌های بافته شده بهتر کوبیده شده باشند، پودها کمتر دیده می‌شوند.